Erteleme Hastalığı Nedir? (Procrastination)

09 May Erteleme Hastalığı Nedir? (Procrastination)

Erteleme Hastalığı (Procrastination) Nedir?

Erteleme Hastalığı Nedenleri?

Erteleme Hastalığının Üstesinden Nasıl Gelinir?

Günümüzün en yaygın üretkenlik sorunlarından biri olan erteleme hastalığı (procrastination), birçok insanın iş, eğitim ve özel yaşamında verimliliğini düşürüyor. Bu hastalık nedeniyle insanların yaşam kalitesi tahmin edilenden çok daha fazla etkileniyor.

Peki neden sürekli işleri erteliyoruz?

 Bu alışkanlıktan nasıl kurtulabiliriz?

Erteleme Hastalığı Nedir?

Erteleme, “yapılması gereken bir işi kasıtlı olarak geciktirme ve yerine daha az önemli aktiviteleri koyma” davranışıdır. Psikolojide, bir “düzenleme bozukluğu” olarak kabul edilir. Gerçek manada bir hastalık olmasa dahi kişi ertelediği görevlerden dolayı psikolojik olarak stres altında hisseder.

Araştırmalar, insanların %20-25’inin kronik erteleme sorunu yaşadığını gösteriyor.

Peki toplumda bu kadar aygın olan erteleme hastalığının nedenleri nelerdir?

Ertelemenin Psikolojik Nedenleri

1. Beynin Kısa Vadeli Mutluluklara İhtiyaç Duyması

İnsan beyni, anlık tatmin peşinde koşmaya programlıdır. Bu nedenle, beynimiz zor görevlerden kaçarak kolay olanı seçer.

2. Başarısızlık Korkusu

Mükemmeliyetçi kişiler, “Ya yeterince iyi yapamazsam?” korkusuyla harekete geçmeyi erteler. Bu durum, “performans kaygısı” ile ilişkilidir ve iki problemin aynı anda görüldüğü bu durum kişiyi adım atmaktan alıkoyar.

3. Görevin Zor veya Sıkıcı Görünmesi

Büyük ve karmaşık projeler, baskı yaratarak ertelemeye yol açabilir.

4. Düşük Öz-Disiplin ve Odak Problemi

DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) gibi durumlar, ertelemeyi tetikleyebilir. Ayrıca, düzensiz çalışma ortamı ve plansızlık, odaklanmayı zorlaştırarak ertelemeye neden olur.

Ertelemenin Zararları: Neden Bu Alışkanlığı Kırmalısınız?

• Stres ve Kaygı Artışı: Son dakikaya bırakılan işler, panik atak ve yoğun stres yaratır.
• Performans Düşüklüğü: Aceleye getirilen işler, başarısız sonuçlar doğurabilir.
• Özgüven Kaybı: Sürekli ertelemek, kişinin kendine olan güvenini zedeler.
• Zaman Kaybı: Verimsiz geçen saatler, bir işin bitirilme süresini uzatır.

Erteleme Hastalığı Nasıl Yenilir?

1. “2 Dakika Kuralı”nı Uygulayın

David Allen’ın Getting Things Done metodundan esinlenen bu kural şöyle işler:

• Eğer bir iş 2 dakikadan kısa sürecekse, hemen yapın.
• Uzun bir işse, sadece 2 dakika başlayın. Çünkü beyin, başladıktan sonra devam etme eğilimindedir.

2. Pomodoro Tekniği ile Çalışın

• 25 dakika odaklanıp 5 dakika mola verin.
• Bu yöntem, görevleri küçük parçalara bölerek ertelemeyi önler.

3. “5 Neden Analizi” Yapın

• “Neden bu görevi erteliyorum?” diye kendinize sorun.
• Örneğin:
  1. “Ödevi yapmıyorum çünkü sıkıcı.”
  2. “Sıkıcı çünkü konuyu anlamıyorum.”
  3. “Anlamıyorum çünkü araştırma yapmadım.”
     Çözüm: Önce küçük bir araştırma yaparak başla.

4. Dışsal Sorumluluk Mekanizmaları Oluşturun

• Bir arkadaşınıza “Bu işi şu tarihte bitireceğim” diye taahhüt verin.
• Hesap verebilirlik, motivasyonu artırır.

5. Mükemmeliyetçiliği Bırakın

• “Ya hep ya hiç” mantığı yerine “yeterince iyi” prensibini benimseyin.
• “İlk taslak kötü olabilir, sonra düzeltirim” deyin.

Erteleme Alışkanlığı Kader Değil!

Erteleme, çoğu insanın yaşadığı ancak aşılabilir bir davranıştır. Küçük adımlarla başlamak, doğru teknikleri uygulamak ve kendinize şefkat göstermek, bu alışkanlığı kırmak için en etkili yöntemlerdir.

Eğer kronik erteleme hayatınızı ciddi şekilde etkiliyorsa, bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. Unutmayın, “Başlamak, bitirmenin yarısıdır.”